Yangın söndürme helikopteri tedarikinde sürpriz: Yeni ihale yeni şartname

Savunma Sanayi Başkanlığı, Aralık ayında yangın söndürme uçağı ve helikopteri ihalesine çıktı. Sonuç beklenirken 90 gün sonra yeni ihale açıldı. Şartnamede yapılan değişiklikler dikkat çekti: 8 ton ve üzeri kapasite 7 tona indirildi. Dünyada çok az modelde bulunan çift rotor, yani çift pervane şartı eklendi.

Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayi Başkanlığı (SSB) orman yangınlarına havadan müdahale amacıyla sürpriz bir şekilde yeni bir ihale açtı.

Zira SSB Aralık ayında 20 uçak ve açıklanmayan sayıda helikopter için 6 ayrı ihale açmıştı. Bu ihalelerin sonuçlanması beklerken yeni bir ihale açılması sektörü yakından takip edenler için şaşırtıcı oldu.

Bunun yanında, süreci yakından takip eden uzmanlar, ilandaki iki detayın özel bir adrese işaret ettiği yönünde kuşkulara neden olduğuna dikkat çekti.

Savunma Sanayi Başkanlığı, SÖZCÜ’nün bu konudaki sorularını yanıtsız bıraktı.

5 AĞIR SINIF HELİKOPTER 

Başkanlık tarafından yayınlanan, Ağır Sınıf Helikopter Kiralama-2 Projesi İhale İlanı şöyle:

Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü’nün yangınla mücadele kapsamında ihtiyaç duyduğu helikopterlerin kiralanması amacıyla, Ağır Sınıf Helikopter Kiralama-2 Projesi başlatılmıştır.

Proje kapsamında 2022, 2023 ve 2024 yılları yangın sezonu boyunca 7 ton ve üzeri su atar sınıfta 5 adet helikopter kiralanacaktır.

Kiralanacak olan helikopterlerin çift ana rotor sistemine sahip olması gerekmektedir.

KAPASİTE DÜŞTÜ ÇİFT ROTOR ŞARTI KONULDU

Uzmanların dikkat çektiği detaylar şöyle:

1. KAPASİTE 8 TONDAN 7 TONA İNDİ
SSB’nin Aralık ayında duyurduğu “Ağır Sınıf Helikopter Kiralama” ihalesinde kapasite 8 tondu. Yeni ihalede bu bir ton indirildi.

2. ÇİFT ROTORLU HELİKOPTER
Çift rotor yani çift pervaneli ağır sınıf helikopter çok özel bir tanımlama. Çünkü dünyada bu sınıfa giren çok az model var.  Boeing tarafından üretilen bir model (Boeing CH-47 Chinook Boeing Vertol CH-46) yaklaşık 10 ton su atabiliyor. Bu nedenle bu helikopterler için 8 tonluk kapasitenin 7 tona indirilmesine gerek yok.

Bir başka çift rotorlu ağır sınıf helikopter, Rus yapımı Kamov Ka-32A’lar… Kaan Air 2019 yılında bu helikopterlerden 3 tane satınaldığını duyurmuştu. Ancak Kaan Air’in elindeki helikopterlerin kapasitesinin 5 ton olduğu açıklanmıştı. Yani yeni ihalenin şartlarını karşılamıyor.

Kamov Ka32 helikopterlerinin farklı bir versiyonu geçtiğimiz yıl Ege ve Akdeniz ormanlarında yaşanan felakette Türkiye’ye getirilmiş ve aktif olarak kullanılmıştı. Bu helikopterlerin hangi firma tarafından kiralandığı açıklanmadı.

Rus Kamov helikopterleri geçtiğimiz yıl yaşanan orman yangını felaketleri sırasında kullanıldı.

KİRALAMA İHALELERİ TAMAMLANAMADI

Öte yandan son 3 yıldır uçak ve helikopter tedarikinde yaşanan kriz nedeniyle bu iş Orman Bakanlığı’ndan alınarak SSB’ye verilmişti. SSB işi sıkı tutmuş ve Aralık ayında 20 uçak ve açıklanmayan sayıda helikopter için 6 ayrı ihale açmıştı. Ancak aradan geçen 93 güne rağmen ihale süreci tamamlanamadı.

Uzmanlar, yangın sezonuna çok az zaman kaldığını ve sürecin gecikmesinin uçak ve helikopter bulmada büyük sıkıntılara neden olabileceği ve bulunsa dahi fiyatların çok daha yükseleceği yönünde uyarılarda bulunuyor.

SSB, SÖZCÜ’nün ısrarlı sorularına sadece şu cevabı vermekle yetindi:

“Teklif değerlendirme süreci devam ediyor. Yangın sezonu başlamadan en geç Nisan ayında sürecin tamamlanması hedefleniyor.”

İŞTE SSB TARAFINDAN ARALIK AYINDA DUYURULAN 6 KİRALAMA İHALESİ

1
BÜYÜK TANKER UÇAĞI
5 adet asgari 8 ton tank kapasiteli uçaklar kiralanacaktır. Yeni ihale bunun yerine mi, ek olarak mı

2
KÜÇÜK TANKER UÇAĞI
10 adet 2-4 ton tank kapasiteli uçaklar kiralanacaktır.

3
AMFİBİK UÇAK
5 adet asgari 5 (beş) ton tank kapasiteli amfibik uçaklar

4
GECE GÖRÜŞ HELİKOPTERİ 
Gece ve gündüz şartlarında su atar (2.5-5 ton su atar sınıfta) helikopterler kiralanacaktır.

5
AĞIR SINIF HELİKOPTERLER
Ağır sınıfta su atar (8 ton ve üzeri) helikopterler kiralanacaktır.

6
HAFİF SINIF HELİKOPTERLER 
Hafif sınıfta su atar (2.5-5 ton) helikopterler kiralanacaktır

ERDOĞAN KARAR VERECEK

Savunma Sanayi Başkanlığı ihale kanununda özel bir imtiyaza sahip. Mevzuata göre istediği ihaleyi istediği firmaya verebiliyor. 6 Ocak 2021’de Resmi Gazete’de yeni bir düzenleme de yapıldı. Buna göre projelere ilişkin teklif değerlendirme sonuçları ​​​​​​​Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın başkanı olduğu Savunma Sanayii İcra Komitesine (SSİK) arz edilecek ve sözleşme imzalanacak firmanın seçimi SSİK kararıyla yapılacak. SSİK uygun gördüğü durumlarda bu yetkisini sınırlarını belirlemek kaydıyla komite üyelerine veya SSB başkanına devredebilecek.